Sol göz ve başın sol tarafında ağrı

Genel Tanıtım

Küme Tipi Baş Ağrısı Nedir?

Küme tipi baş ağrısı birkaç haftalık kümeler şeklinde gelir ve oldukça şiddetli tiplerinden biridir. Küme tipi baş ağrısı hastayı gece uykusundan uyandıracak kadar şiddetlidir.

Genellikle tek yanlı, göz çevresinde ve oyucu bir ağrı olur. Sık atakların olduğu küme dönemi sonrasında iyileşme dönemi gelir fakat iyileşme süreci haftalar, aylar ve hatta yıllar sürebilir.

Küme baş ağrısı hayati bir tehlike barındırmayan, nadir görülebilen ancak yaşam kalitesini bozan şiddetli bir baş ağrısıdır.

Etkili bir tedavi ile küme baş ağrısı ataklarınının süresi kısaltabilir ve ağrı biraz daha katlanılabilir hale gelebilir. Buna ek olarak, ilaçlar küme baş ağrısı dönemlerinin süresini ve sayısını azaltabilirler.

Nedenleri

Küme Baş Ağrısı Neden Olur?

Küme baş ağrılarının kesin nedeni bilinmemektedir, ancak küme baş ağrısınında, vücudun biyolojik saatindeki (hipotalamus) anormalliklerin rol oynadığı düşünülmektedir.

Migren ve gerilim tipi baş ağrılarının aksine, küme baş ağrısı genellikle gıdalar, hormonal değişiklikler veya stres gibi tetikleyiciler ile ilişkili değildir.

Bir küme dönemi başladığında, alkol kullanımı baş ağrısını tetikleyebilir. Bu nedenle, küme baş ağrısı olan pek çok kişi küme döneminde alkolden kaçınır. Diğer olası tetikleyicilerden biri de kalp hastalığı tedavisinde kullanılan nitrogliserin içeren ilaçlardır.

Risk Faktörleri

Küme baş ağrısı için risk faktörleri şunlardır:

Cinsiyet

Erkeklerde daha sık görülür.

Yaş

Sigara

Küme baş ağrısı olanların pek çoğu sigara içicisidir. Ancak, sigarayı bırakmak genellikle baş ağrısı üzerinde etkisizdir.

Alkol Kullanımı

Alkol atakları tetikleyebilir.

Aile Öyküsü

Küme baş ağrılı bir ebeveyn ya da kardeşe sahip olmak, kişide küme baş ağrısı görülme riskini arttırır.

Belirtiler

Küme Tipi Baş Ağrısı Belirtileri

Genellikle herhangi bir uyarı vermeden başlar. En sık görülen belirtileri arasında; Göz kapağında düşme, göz etrafında şişlik, yüzde soluklu veya kızarma, tek taraflı ağrı ve etkilenen tarafta meydana gelen burun tıkanıklığı, burun akıntısı, huzursuzluk hissi, şiddetli ağrı ile birlikte bazı durumlarda yüz, baş boyun hatta omuz dayanılmaz, şiddetli ağrı, sıklıkla bir gözün çevresinden başlar. Ağrı bazen yüz, baş, boyun, omuz ve diğer bölgelere yayılabilir.

• Tek taraflı ağrı
• Huzursuzluk hissi
• Etkilenen tarafta gözde kızarıklık, göz yaşı gelmesi
• Etkilenen tarafta burun tıkanıklığı veya akıntısı
• Alın veya yüzde terleme
• Yüzde solukluk ya da kızarma
• Etkilenen tarafta göz çevresinde şişlik
• Göz kapağında düşüklük

Küme baş ağrısı olan kişiler, migreni olanların aksine, yatmak, oturmak yerine, ağrı nedeniyle ileri geri sallanır ya da ayağa kalkarak dolaşma ihtiyacı hissederler.

Küme Dönemi Özellikleri

Bir küme süresi genellikle 6-12 hafta sürer. Her küme döneminin süresi ve atakların başladığı mevsim dönemleri sıklıkla tutarlı seyreder. Çoğu insanda epizodik küme baş ağrısı vardır. Epizodik küme baş ağrısında, bir yılda ataklar arasında bir aydan uzun süren düzelme dönemleri olur. Başka bir küme baş ağrısı dönemi gelişene kadar ağrısız bir (remisyon) dönemi vardır. Kronik kümede ise ağrısız dönemler bir yılda bir aydan kısa sürer. Hasta süregen olarak ağrıdan muzdariptir.

Bir küme döneminde:

• Baş ağrısı, genellikle her gün, bazen gün içinde birçok defa ataklar halinde gelir.
  
• Tek bir atak 15 dakika ila üç saat kadar sürebilir.
• Ataklar genellikle her gün aynı saatte meydana gelme eğilimindedir.
• Çoğu atak uykuda, genellikle bir iki saat sonra, geceleri ortaya çıkar. Hastayı uykudan uyandırır.
• Ağrı hızla aniden başlar ve yoğunluğu azalarak başladığı gibi ani biter. Ataktan sonra çoğu kişi ağrısızdır fakat kendini bitkin ve tükenmiş hisseder.

Ne Zaman Bir Nöroloji Uzmanı İle Görüşmelisiniz?

Küme tipi özelliklerinde baş ağrısı yaşıyorsanız, olası diğer ağrı nedenlerini ekarte etmek ve en etkili tedaviyi bulmak için bir nöroloji uzmanı ile görüşmelisiniz. Küme tipi baş ağrısında, ağrı çok şiddetli olsa bile, genellikle altta yatan bir hastalığın sonucu olarak görülmez.

Ancak bazen şiddetli baş ağrıları, incelmiş bir kan damarının yırtılması (anevrizma rüptürü) veya bir beyin tümörü gibi, altta yatan ciddi birtakım tıbbi durumlardan kaynaklanabilir.

Eğer baş ağrısı çeken birisi iseniz, aniden başlayan ve tanımadığınız türde bir baş ağrısı ile karşılaşırsanız mutlaka nöroloji uzmanı ile görüşmelisiniz.

Bu belirti ve bulgularınız varsa acile gitmelisiniz:

• Ani, şiddetli olarak başlayan baş ağrısı (gök gürültüsü baş ağrısı),
• İnme, menenjit, ensefalit veya beyin tümörü de dahil olmak üzere, bir takım hastalıkları işaret eden yüksek ateş, bulantı veya kusma, ense sertliği, kafa karışıklığı, nöbetler, uyuşma ya da konuşma zorlukları,
• Baş ağrısı kötüleşirse, özellikle düşme ya da bir kafa travması sonrası gelişen bir baş ağrılarında,

Tanı Yöntemleri

Küme baş ağrısında ağrı ve atakların karakteristik özellikleri vardır. Tanı için ağrının yeri, şiddeti, ilişkili semptomlar, atakların tekrarlama sıklığı ve süresi de dahil olmak üzere bir takım özellikler sorgulanır. Tanı nöroloji uzmanı ile yaptığınız görüşme sırasında konulabilir.

Nörolojik Muayene

Nöroloji uzmanı nörolojik muayene sonrasında küme baş ağrısının birincil ya da ikincil tipte bir baş ağrısı olup olmadığına göre, ileri tetkik planlayabilir.

Görüntüleme Testleri

Nöroloji uzmanı gerekli gördüğü durumda, tümör veya anevrizma gibi diğer ciddi nedenleri ekarte etmek için aşağıdaki testleri önerebilir.

BT Tarama

Beyninizin detaylı kesitsel görüntülerini oluşturmak için bir dizi X-ışını kullanılır.

MR

Beyin ve kan damarlarının ayrıntılı görüntülerini üretmek için güçlü bir manyetik alan kullanılır.

Tedavi Yöntemleri

Küme Tipi Baş Ağrısı Tedavisi

Küme baş ağrısını tamamen geçirebilecek bir tedavi yoktur. Tedavinin amacı, ağrının şiddetini azaltmak, baş ağrısı süresini kısaltmak ve atakları önlemektir. Bir küme baş ağrısında ağrı aniden şiddetli gelir ve kısa bir süre içinde azalır. Bu nedenle hızlı etki eden ilaçlar gereklidir. Hızla etki eden bazı ilaçlar ağrıda rahatlama sağlayabilir.

Küme tipi baş ağrısının tedavisi nasıl yapılır?

Acıbadem Maslak Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç Dr. Pınar Yalınay dikmen; "Küme tipi baş ağrısı" üzerine soruları cevaplıyor.

Küme baş ağrısı ile yaşamak korkutucu ve zor olabilir. Ataklar dayanılmaz olduğunda endişeli ve karamsar hissetmenize neden olabilir. Sonuçta, bu durum insan ilişkilerinizi, işinizi ve yaşam kalitesini etkileyebilir. Ağrıyı tetikleyen nedenler, tedavi konularında farkındalığınızı arttırmak, ağrıyla baş etmek ve ağrıyı yönetmek için nöroloji uzmanınızla iyi bir iletişim halinde olmak küme tip baş ağrısını kontrol etmenizi kolaylaştıracaktır.

İletişim