Dil tazminatı için hangi sınavlar geçerli

Yabancı dil tazminatı hakkında bilinmesi gerekenler neler? Kimler yabancı dil tazminatı alabilir? yabancı dil tazminatı nasıl hesaplanır ve tutarı ne kadar?

Yabancı Dil Tazminatı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Devlet kurumlarında çalışan personellerden hangilerinin yabancı dil tazminatı alacağı ve bu tazminatın ne kadar olacağı 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2.maddesinde şu şekilde açıklanmıştır.

“Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu hükümlerine göre almakta olan personelden, (kadro karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalışan personel dahil), Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca müştereken belirlenen dillerden yine bu iki kurum tarafından tespit olunan esas ve usuller çerçevesinde yapılan yabancı dil seviye tespiti sonunda her bir dil için (A) düzeyinde başarılı olanlara 1500, (B) düzeyinde başarılı olanlara 600, (C) düzeyinde başarılı olanlara 300 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı geçmemek üzere Cumhurbaşkanı kararı ile belirlenecek miktarlarda aylık yabancı dil tazminatı ödenebilir.”

Hangi Diller İçin Yabancı Dil Tazminatı Ödenmektedir?

Yabancı Dil Bilgisi Seviye Belirleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasına göre, Almanca, Arapça, Bulgarca, Çince, Danimarkaca, Ermenice, Farsça, Fransızca, Gürcüce, Hollandaca, İngilizce, İspanyolca, İtalyanca, Japonca, Korece, Lehçe, Macarca, Portekizce, Rumence, Rusça, Sırpça, Ukraynaca ve Yunanca dilleri için yabancı dil tazminatı ödenmektedir. Bu dillerden birini veya bir kaçını bilenlerin girecekleri sınavda başarılı olmaları halinde bu ödemeden yararlanabilirler. Yabancı dil sınavında başarılı olup 375 sayılı KHK’nın 2. maddesinde belirtilen düzeyde puan alanlara yine bu madde de belirtilen gösterge rakamları üzerinden yabancı dil tazminatı ödemesi yapılır.

Yabancı Dil Tazminatına Esas Düzeyler

Yabancı dil tazminatı ödemesinde gireceği sınavdan 90 ile 100 arası puan alanlar A düzeyinde başarılı olmuş kabul edilmektedir. 80 ile 89 arası puan alanlar B ve 70 ile 79 arası puan alanlar C düzeyinde başarılı olmuş kabul edilmektedir.

375 sayılı KHK’nın 2. maddesinin 3. fıkrası ise şu şekildedir;

“Bu madde uyarınca yapılan sınavlar beş yıl süreyle geçerlidir. Bu sürenin bitiminde sınava girmeyenlerin yabancı dil seviyeleri bir alt düzeye inmiş sayılır, seviyeleri (C) düzeyinde olanların yabancı dil tazminatları kesilir…”

Madde metninden de anlaşılacağı üzere yabancı dil tazminatı almaya esas puanın geçerliliği beş yıldır. Bu tazminattan yararlanan kişiler bu sürenin sonunda tekrar sınava girerek yeni puanlarını kurumlarına ibraz etmelidirler. Aksi takdirde yararlanmış oldukları düzeyin bir alt düzeyine inerler ve C düzeyinde beş yıl geçirenlerin, eğer yeniden sınava girerek başarılı olmamışlarsa, yabancı dil tazminatları kesilir.

Hangi Sınavlar Geçerli

Yabancı dil seviye tespit sınavı olarak birçok farklı sınav türü olmasına rağmen bu sınavların birçoğu yabancı dil tazminatı ödemesinde dikkate alınmaz. Örneğin ÜDS, TOEFL, İELTS KPSS, KPDS, YDS gibi birçok yabancı dil sınavı bulunmaktadır. 04.01.2013 tarih ve 28518 sayılı Resmi gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Yabancı Dil Bilgisi Seviye Belirleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’te KPDS ve YDS’nin haricindeki sınavlara yer verilmediğinden bu iki sınavın haricindeki sınavlara girenler başarılı olsalar dahi yabancı dil tazminatından yararlanamayacaklardır.

Ödenecek Tutarların Tespiti

375 sayılı KHK’da yabancı dil tazminatı olarak ödenebilecek tutarların, gösterge rakamlarının, üst sınırları belirlenmiş olup hangi düzeye ne tutarda ödeneceği ise 19.11.2008 tarihli Başbakanlık onayı ile tespit edilmiştir. Zira yukarıda bahsi geçen kanun maddesinin ilgili bölümü şu şekildedir. “…memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı geçmemek üzere Cumhurbaşkanı kararı ile belirlenecek miktarlarda aylık yabancı dil tazminatı ödenebilir.”

Bu doğrultuda yukarıda bahsi geçen Başbakanlık onayına göre yabancı dil tazminatı, kurumlarının personelin yabancı dil bilgisinden yararlanıp yararlanmadığına göre değişiklik arz etmektedir.

Eğer kurumları ilgili personelin yabancı dil bilgisinden yararlanıyor ve personel 96-100 arası puan almış ise uygulanacak katsayı 1200, 90-95 arası puan almış ise uygulanacak katsayı 900’dür. Sayılan bu iki puan aralığı A düzeyini ifade eder. A düzeyinde olup personelin yabancı dil bilgisinden yararlanılmıyorsa bu sefer uygulanacak katsayı 750 olacaktır. B düzeyinde olan yani 80-89 arası puana sahip olanların yabancı dil bilgisinden yararlanılıyorsa uygulanacak katsayı 600, yabancı dil bilgisinden yararlanılmıyorsa uygulanacak katsayı 500’dür. C düzeyinde olan yani 70-79 arası puanı olanların yabancı dil bilgisinden yararlanılıyorsa uygulanacak katsayı 300, yararlanılmıyorsa 250’dir.

Personelin yabancı dil bilgisinden görevinde yararlanıp yararlanılmadığı ita amirlerinden alınacak bir onayla belirlenir. Alınacak onaylarda yararlanma gerekçeleri açık olarak belirtilir. Bu onaylar ita amirlerince her zaman değiştirilebilir, ancak yenisi alınıncaya kadar eski onaylar geçerli olur. Ancak, hakim ve savcılar, mülki idare amirleri, Dışişleri Bakanlığı meslek memurları, Daire Başkanı ve daha üst yönetim görevlerinde bulunanlar (Türk Silahlı Kuvvetleri için yarbay ve daha üst rütbelerde bulunanlar), üniversite öğretim elemanları, öğretmen kadrosuna atanmış olanlar ile mütercim ve tercümanlar için ayrıca bir onay alınmadan yabancı dil bilgisinden yararlanıldığı kabul edilir.

Yabancı Dil Tazminatı Nasıl Hesaplanır

Yabancı dil tazminatını bir örnek üzerinden hesaplayarak anlatmaya çalışalım. Örneğimize konu personelin yabancı dil sınav puanı 90 (A düzeyi) ve bu kişinin yabancı dil bilgisinden de kurumu yararlanıyor olsun. Yararlanıldığına dair ita amirinden onay alınmıştır. Örneğimizdeki kişi için belirlenecek gösterge rakamının 900 olduğunu yukarıda izah etmiştik. 900 gösterge rakamı memur maaş katsayısı ile çarpılmak suretiyle hesaplanacaktır. 2021 yılı ikinci dönem memur maaş katsayısının 0,179797 olduğundan hareketle;

900 X 0,179797 = 161,82 TL bulunur. Yabancı dil tazminatından sadece damga vergisi kesilmektedir. Yukarıda bulduğumuz tutarın damga vergisi (binde 7,59) 1,23 TL’dir. Dolayısıyla örneğimizdeki kişinin maaşına her ay net olarak 160,59 TL yabancı dil tazminatı adıyla eklenecektir.

Sözleşmeli Personeller Yabancı Dil Tazminatından Yararlanabilir Mi?

Yabancı dil tazminatından yararlanacakların sayıldığı 375 sayılı KHK’nın 2. maddesinde, 2814 sayılı kanun kapsamında kadro karşılığı gösterilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalışan personeller hariç, sözleşmeli personellere ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığından sözleşmeli personeller yabancı dil tazminatından yararlanamamaktadır.

Esra ENGİN ULUTAŞ

Dil tazminatı için hangi sınava girilmeli?

E YDS dil tazminatı için geçerli mi?

Öğretmen dil tazminatı YÖKDİL geçerli mi?

YÖKDİL MEB de geçerli mi?