Suyun içerisinde bir takım iyonlar vardır. Kalsiyum ve magnezyum iyonları ise suda sertliğe neden olan iyonlardır. Bu iyonları sudan uzaklaştırmak yoluyla suyu yumuşatmış oluruz. Evlerde kullanılan ve musluk suyunu yumuşatan cihazların çalışma prensibi, kalsiyum ve magnezyum iyonlarını sudan uzaklaştırmaya yöneliktir. Bu cihazlarda, suda çözülmeyen dev moleküllerden oluşan ve sodyum ile dengelenmiş negatif yüklü iyonlar vardır. Bu dev moleküllü yapılara “rezin”denir. Su cihazdan geçerken, bu rezinlerdeki negatif iyonlar sodyum yerine kalsiyumu tutarlar. Başka bir deyişle, sodyum ve kalsiyum iyonları yer değiştirirler. Böylece sudaki kalsiyum miktarı azalır ve su yumuşamış olur.
Su sertliği sabundaki Na veya K iyonlarıyla yer değiştirerek çözünmeyen ürünler veren katyonların kapasitesinin (miktarının) bir ölçüsüdür. Bir çok yüklü katyon bu arzu edilmeyen özelliği gösterir. Doğal sularda Mg ve Ca iyonlarının miktarı diğer bütün metal iyonlarından çok daha fazladır.
Buna göre,
Sertlik: Su örneği içerisindeki tüm çok değerlikli katyonların toplam derişimine eşdeğer kalsiyum karbonat derişimi olarak da tanımlanabilir.
Sertlik, geçici ve kalıcı sertlik olmak üzere iki kısma ayrılır. Metal iyonlarının bikarbonatlarından kaynaklanan ve ısıtılınca parçalanarak çöken sertliğe bikarbonat veya geçici sertlik denir. Metal iyonlarının sülfat, nitrat ve klorürlerinden kaynaklanan, ısıtılsa dahi çökmeyen ve ancak kimyasal işlemlerle giderilebilen sertliğe kalıcı sertlik denir. Geçici ve kalıcı sertliğin toplamına ise toplam sertlik veya genel sertlik denir.
Sertlik ev veya endüstriyel suların kalitesini gösteren bir ölçüdür. Geçici sertlik kazan taşı oluşumuna neden olur. Özellikle buhar kazanlarının besleme suları için çok önemlidir.
1 Alman sertliği: 1000 mL suda 10 mg CaO, 1 Fransız sertliği: 1000 mL suda 10 mg CaCO3
1 İngiliz sertliği: 700 mL suda 10 mg CaCO3, 1 USA sertliği: 1000 mL suda 1 mg CaCO3
Suyun sertliği | Alman | Fransız | İngiliz |
Çok yumuşak | 0 - 4 | 0 - 7.2 | 0 - 5 |
Yumuşak | 5 - 8 | 7.3 – 14.2 | 6 - 10 |
Orta sert | 9 - 12 | 14.3 – 21.5 | 11 - 15 |
Oldukça sert | 13 - 18 | 21.6 – 32.5 | 16 – 22.5 |
Sert | 19 - 30 | 32.6 – 54.0 | 22.5 – 37.5 |
Çok sert | > 30 | > 54 | > 37.5 |
1 USA sertliği = Fransız sertliği x 10 |
... konulu sunumlar: "SULARDA SERTLİK GİDERME YÖNTEMLERİ"— Sunum transkripti:
1 SULARDA SERTLİK GİDERME YÖNTEMLERİ
2 SERT SULARIN YUMUŞATILMASI
SERT SU: Suyun içinde çözünen Ca2+ ve Mg2+ iyonlarının miktarı arttıkça suyun sertlik derecesi de artar. SERT SU YUMUŞAK SU
3 SERT SUYUN ZARARI VAR MIDIR?
Sağlık açısından bir zararı olmasa da suyun tadını bozar. Deterjanın köpürmesini zorlaştırdığı için çamaşırların temizlenmesi zorlaşır ya da daha fazla deterjan harcanması gerekir.
4 Bulaşıkların üzerinde su lekesi denilen suyun sert olmasından kaynaklanan lekeler kalır.
5 Çaydanlık, su ısıtıcısı, çamaşır makinesi rezistansı, musluk gibi suyun ısıtıldığı yerlerde kireçlenmeye sebep olduğundan eşyaların ömrünün kısaltır.
6 SERT SULARIN YUMUŞATILMASI:
a)KAYNATARAK YUMUŞATMA b)İYON
DEĞİŞTİRİCİ REÇİNE YASTIKLARI ile YUMUŞATMA a)KAYNATARAK YUMUŞATMA: Sert sular kaynatıldığında sertliğe sebep olan Ca2+ iyonları; Ca CO KAYNATMA CaCO3(k) denklemine göre dibe çöker. KİREÇ TAŞI
7 b)İYON DEĞİŞTİRİCİ REÇİNE YASTIKLARI ile YUMUŞATMA
İyon değiştirici reçine yastıkları suda sertliğe sebep olan Ca2+ ve Mg2+ iyonlarını , suya sertlik vermeyen Na+ ve K + gibi iyonlarla yer
değiştirmeye yarar. Böylece sert su yumuşatılmış olunur. REÇİNE YASTIKLARI REÇİNE YASTIKLARINDA ZAMANLA Na+ ve K + İYONLARI TÜKENİR BU DURUMDA BELLİ BİR ZAMAN SONRA REÇİNELERİN YENİLENMESİ GEREKİR.
8 Ca2+ Mg2+ Ca2+
Mg2+ Na+ Na+ Na+ Na+ REÇİNE YASTIKLARINDA ZAMANLA Na+ ve K + İYONLARI TÜKENİR ; BU DURUMDA BELLİ BİR ZAMAN SONRA REÇİNELERİN YENİLENMESİ GEREKİR.
9
10 REÇİNE SERTLİK Na+ VEYA K+