KAZANIM ODAKLI ETKİNLİK KİTABI DİN KÜLTÜRÜ GEÇMİŞİN ÖĞRETİCİSİ, GELECEĞİN KURUCUSU ÖZET KONU ANLATIMI AD, SOYAD: Bilginin efendisi olmak için çalışmanın uşağı olmak gerekir. Genel Yayın Yönetmeni Yayını Hazırlayan Dizgi Fotoğraflar ve
Çizimler Eylül 2018 Sertifika No: 34917 İçindeki yazı, şekil, grafik ve tablolar yayınevinin izni olmadan alınamaz; İstiklâl Marşı Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Ruhumun senden İlâhi, şudur ancak emeli: Garbın âfâkını
sarmışsa çelik zırhlı duvar, O zaman vecd ile bin secde eder-varsa-taşım, Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Mehmet Âkif Ersoy Mustafa Kemal ATATÜRK 1881-1938 SUNUŞ Sevgili Öğrenciler; Sevgili öğrenciler, hem okul derslerinde hem de gireceğiniz sınavlarda başarıya ulaşmak için “Hız Yayımcılık” ailesi olarak bizim tek amacımız, sınav sürecinde yükünüzü hafifletmek ve Saygıdeğer Öğretmenlerimiz, Özveriyle sürdürdüğünüz bu görevde en kıymetliniz olan öğrencilerinizi sınavlara hazırlarken Sevgili Veliler, İyi bir gelecek için iyi bir eğitim almanın gerekliliği yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle iyi “Hız Yayımcılık”, ülkemizin geleceği olan gençlerin eğitim hayatına katkı sunmaktan gurur duy- Eğitim hayatınızda hepinize başarılar dileriz. HIZ YAYIMCILIK İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE Kader
İnancı...............................................................................................................................9 2. ÜNİTE Zekat ve Sadaka......................................................................................................................41 3. ÜNİTE Din ve Hayat.............................................................................................................................57 4. ÜNİTE Hz. Muhammed’in (s.a.s.) Örnekliği.........................................................................................69 5. ÜNİTE Kur’an-ı Kerim ve Özellikleri.....................................................................................................85 1. ÜNİTE KADER İNANCI Kader ve Kaza İnancı Kazanımlar ➢➢ 8.1.1. Kader ve kaza inancını ayet ve hadislerle açıklar. 8. Sınıf Kader İnancı Kader ➤➤ Kelime anlamı: Ölçü, düzen, miktar ve kıymet Kaza ➤➤ Kelime anlamı: Yaratma, gerçekleştirme, ortaya koyma ve hüküm dir. Civcivin yaratılış programını “kader”, yumurtadan çıkmasını da “kaza” olarak ifade edebiliriz. Allah Her Şeyi Belli Bir Ölçüyle Yaratmıştır ➤➤ Yüce Allah, her şeyi sonsuz ilmiyle mükemmel bir ölçü ve düzende yaratmıştır. Yaratılan her şey, mutlaka bir Kur’an-ı Kerim’de, “O, yedi göğü tabaka tabaka yaratandır. Rahmân’ın yaratışında hiçbir uyumsuzluk gö- ➤➤ Ölçülü ve Düzenli Yaratılışa Kur’an’dan Örnekler: ➤➤ “Biz her şeyi bir ölçüyle yarattık.” (Kamer suresi, 49. ayet) ➤➤ Allah her şeyi yaratmış, ona bir ölçü, biçim ve düzen vermiştir. (Furkan suresi, 2. ayet) ➤➤ “Geceyi ve gündüzü, Güneş’i ve Ay’ı yaratan O’dur. Her biri bir yörüngede hareket etmektedir.” (Enbiya suresi, 33. ayet) ➤➤ “Gökten bir ölçüye göre suyu indiren O’dur. Biz onunla kupkuru, ölü bir memlekete hayat veririz. (Zuhruf suresi, 11. ayet) ➤➤ “O’nun katında her şey, bir ölçü (miktar) iledir.” (Rad suresi, 8. ayet) ➤➤ “Biz yeryüzünü bir döşek, dağları da onun için birer kazık kılmadık mı? Sizi çift çift yarattık, uykunuzu din- 9 8. Sınıf Kader İnancı ➤➤ Ölçülü ve Düzenli Yaratılışa Hadislerden Örnekler: “Biz dinimizi öğrenmeye ve bu (yaratılış) işinin başı nasıldı, onu senden sormaya geldik!” Bunun üzerine Peygamberimiz, varlıkların ve Arş’ın başlangıcını anlatmaya başladı: “Başlangıçta Allah vardı, Örnek Verelim: Nasreddin Hoca bir gün, bahçedeki ceviz ağacı gölgesinde dinleniyormuş. Bu sırada bir yandan da çevreyi Kader ve Evrendeki Yasalar ➤➤ Fiziksel yasalar ➤➤ Biyolojik yasalar ➤➤ Toplumsal yasalar Eğer biz de, toplum olarak varlığımızı devam ettirebilmek istiyorsak toplumsal yasaların bir
gereği olarak, baş- 10 8. Sınıf Kader ve Kaza İnancı Etkinlik 1 Kazanım: 8.1.1. Kader ve kaza inancını ayet ve hadislerle açıklar. 1. Aşağıda boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle tamamlayalım. a. Zamanı geldiğinde olayların Allah’ın planladığı programa uygun olarak gerçekleşmesine kaza denir. b. Mevsimlerin oluşması fiziksel yasalarla ilgilidir. c. Adalet, hak ve hukuk gibi kavramlar toplumsal yasalarla ilgilidir. d. Canlıların tabiatta yaşayabilecek donanımda yaratılmalarını biyolojik e. İnsanların anne ve babalarına benzemelerini biyolojik yasalar açıklar. f. Canlı yaşamının ve nesillerin devamı biyolojik yasalara göredir. g. Toplumsal yasalar gereği yardımlaşma ve dayanışma içerisin- h. Gemilerin batmaması ve uçakların düşmeden havada hareket edebilmeleri fiziksel yasalar gereğidir. i. Irkımız, cinsiyetimiz, göz rengimiz, huy ve karakterlerimizin farklı olması biyolojik yasaların konusudur. 2. Aşağıdaki görsellerin altına hangi yasayla ilgili olduklarını yazalım. a. Toplumsal yasa b. Biyolojik yasa c. Fiziksel yasa 11 8. Sınıf Kader ve Kaza İnancı Etkinlik 1 3. Aşağıdaki olayların doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek, uygun kutucuklara “✓” D Y İfadeler a. ✓ Evrende bulunan her şey, bir düzen ve uyum içerisinde hareket eder. b. ✓ Bilim insanlarının araştırma verileriyle Kur’an ayetleri arasında çelişki ✓ Allah evreni yarattıktan sonra bir daha asla müdahale etmemiştir. d. ✓ Yer çekimi kanunu fiziksel yasalarla
ilgilidir. Kader kavramının sözlük anlamlarından biri de “ölçü”dür. h. ✓ Toplumsal yasalara uymayanlar geçmişte helâk olmuştur. i. ✓ Allah’ın takdir etmesine kaza denir. j. ✓ Sanayileşmenin sonucunda şehir nüfuslarının artmasını
toplumsal m. ✓ ✓ Allah’ın belirlediği yasalar zaman zaman değişebilir. ✓ İnsanların yaratılma süreçleri toplumsal yasalarla ilgili bir konudur. 12 8. Sınıf Kader ve Kaza İnancı Etkinlik 1 4. Biyolojik yasalar gereği insana ait özelliklerden sekiz tanesini yazınız. a. Gözünün rengi e. Akıllı olması 5. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamam- a. Kader kelimesinin sözlük anlamlarından biri kıymet tir. b. Bilim insanlarının yaptığı
araştırmalar evrende bir düzenin olduğunu kanıt- c. İslam dinine göre Allah’ın yaratması sürekli devam etmektedir. d. Evrensel yasaları kader başlığı altında ele almamız mümkündür. e. Allah’ın programladığı şeylerin zamanı gelince gerçekleşmesine kaza f. Yüksekten bırakılan bir cismin yere düşmesi fiziksel yasayla ilgilidir. g. Adaletin uygulanmadığı ve hakların korunmadığı toplumlarda toplumsal h. Canlıların üremesi biyolojik yasalarla belirlenen programa göredir. i. Kader için ilahi program ifadesi de kullanılabilir. j. Kaza daha çok yaşanmışlıklarla ilgili bir kavramdır. Düzenin Kader Kaza Fiziksel Kıymet Toplumsal Yaratması Biyolojik İlahi program Yaşanmışlıklarla 13 8. Sınıf Kader ve Kaza İnancı Etkinlik 1 6. Tabloda verilen ayet ve hadislerin hangi yasayla ilgili olduğunu belirleyerek uygun
ku- Ayet ve Hadisler Fiziksel Biyolojik Toplumsal a. "O’nun varlığının delillerinden biri de denizde dağlar gibi ✘ b. "Onlar yeryüzünde gezip kendilerinden öncekilerin sonu- ✘ “Melekler nurdan yaratıldılar, cinler dumanlı bir alevden ✘ ratıldı.” (Müslim) d. “Yeryüzüne bakmazlar mı? Orada her türden nice güzel ve “Sizden önceki milletlerin başından nice olaylar gelip geç- ✘ nasıl olduğuna bir bakın!” (Âl-i İmran suresi, 137. ayet) f. "Güneş ve Ay belirli bir hesaba göre hareket etmektedir." ✘ “Ay için de sonunda kuru
bir hurma dalına (hilâl şekline) (Yâsîn suresi, 39-40. ayetler) h. "Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı alaktan (kan pıhtısı) ✘ “Her toplumun belirlenmiş bir eceli vardır. Ecelleri geldi- ✘ “İbret almak ve şükretmek isteyen kimseler için, gece ile ✘ (Furkan suresi, 62. ayet) "Çardaklı ve çardaksız (üzüm) bahçeleri, ürünleri çeşit çeşit man meyvesinden yiyin ..." (En’am suresi, 141. ayet) l. “… Allah için şahitlik yaparak adaleti titizlikle ayakta tutan ✘ “Her birinizin yaratılışı ana rahminde nutfe olarak kırk gün 14 8. Sınıf Kader ve Kaza İnancı KKT - 1 1. Kader ve Kaza 3. I . “O’nun katında her şey ölçüyledir.” Allah’ın yarattığı hiçbir şeyde dü- (Ra’d
suresi, 8. ayet) Allah’ın programladığı şeyleri tak- (Zümer suresi, 62. ayet) Zamanı geldiğinde olayların ger- (Kamer suresi, 49. ayet) solungaçlı yaratılmıştır. düzen vererek, onun kaderini tayin ve takdir Verilen tabloda doğru olan ifadelerin bulun- etmiştir.” (Furkan suresi, 2. ayet) A) I. B) II. C) III. D) IV. C) D) 4. Gece ve gündüzün oluşması, mevsimlerin ardı C) Evrende zaman zaman tesadüflerle açılanabi- A) Zekât ibadeti biyolojik
yasaların uygulanabil- D) Sonsuz planın sahibi kader programını aksat- B) İnsanın kalbinin saat gibi ritmik çalışması biyo- C) Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi fi- D) Evrendeki yasaların varlığı tesadüflere bağla- 15 8. Sınıf İnsanın İradesi ve Kader İnsanın İlmi, İradesi, Sorumluluğu ve Kader ➤➤ İnsanı diğer canlılardan ayıran en önemli özelliği akıllı olmasıdır. İnsan aklını kullanarak iyiyi kötüyü öğrenir ve Hiçbir insan iradesiyle verdiği
kararlarından dolayı başkalarını sorumlu tutamaz. Sınava çalışmadan giren bir İnsan özgür bir varlıktır ama iradesi sınırlıdır. Sınırlı olan insan iradesine “cüz’i irade” denir. Allah’ın sonsuz Gezegenlerin kendi yörüngelerinde haraket etmesini külli iradeyle açıklayabiliriz. Dünya’nın maketinin elle tutulmasını da cüz’i iradeyle açıklayabiliriz. 16 8. Sınıf İnsanın İradesi ve Kader Etkinlik 2 Kazanım: 8.1.2. İnsanın ilmi, iradesi, sorumluluğu ile kader arasında ilişki kurar. 1. Tabloda verilen ifadelerin hangisinin insanın sorumluluk alanına girip girmediğini be- İfadeler Sorumludur Sorumlu değildir İ h. Toplumsal kurallara uymaktan ✘ m. Genetik yapısından ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ 17 8. Sınıf İnsanın İradesi ve Kader Etkinlik 2 2. İnsanın sorumluluklarıyla ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru (D) ya da yanlış (Y) ola- a. İnsan aklını ve iradesini doğru yönde kullanmalıdır. D b. İnsanın sınırlı iradesine külli, Allah’ın sonsuz iradesine cüz’i irade denir. Y c. Her insan, kendini yetiştirmek için gayretli olmalıdır. D d. İnsan yaptığı davranışlardan kesinlikle sorumlu değildir. Y f. Her öğrenci, en yüksek puanlı liseyi kazanmak zorundadır. g. İnsan, tercihlerinde özgür bırakılmıştır. D 3. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamam- a. Yüce Allah insanı ahirette mutlaka hesaba çekecektir. b. Akıllı olmak insanın sorumlu tutulmasının gerekçesidir. c. İnsanın iradesine cüz’i irade denir. d. Külli irade Allah’ın sonsuz iradesi için kullanılan bir kavramdır. e. İnsanlar ne zaman ve nerede doğduklarından sorumlu değildir. f. İrade insanın tercih etme yeteneğidir. g. İnsana vahiyle doğru yol gösterilmiştir. Sorumlu İrade Cüz’i Ahirette Akıllı olmak Külli irade Vahiyle 18 8. Sınıf İnsanın İradesi ve Kader KKT - 2 1. İnsan, akıllı bir varlık olmasının yanında aynı za- 3. Dünya’nın saatte 1670 km hızla dönmesi ve A) İnsan, tercihlerinde özgürdür ancak her davra- 5. “Sorumluluk üç kişiden kaldırılmıştır: Uyanıncaya C) A) İnsan her şeyi bilmek zorundadır ve yaptığı her D) Kötülüklerin cezası verilecekken, iyiliklerin bir 19 8. Sınıf Kaderle İlgili Kavramlar Kaderle İlgili Kavramlar ➤➤ Ecel ve ömür ➤➤ Rızık Bazı insanlar “nasıl olsa Allah herkese rızkını verir.”, “rızkım,
nasibim beni bulur, bana ulaşır” gibi sözler söyle- ➤➤ Tevekkül Tevekkül, bir amaca ulaşmak için gerekli tüm tedbirleri aldıktan sonra Allah’a güvenip dayanmak, sonucu ➤➤ Başarı ve başarısızlık Hayatta her insan, kendine bazı amaçlar belirlemekte ve o doğrultuda çalışıp çaba harcamaktadır. Hedeflerine İnsanlar genellikle başarıyı kendilerine mal etmekte, başarısızlığın sebeplerini ise dış etkenlere bağlamaktadır- ➤➤ Sağlık ve hastalık Her insan sağlıklı olmak, sağlıklı bir yaşam sürdürmek ister. Hastalık, hiç kimsenin istemediği bir durumdur. 20 8. Sınıf Kaderle İlgili Kavramlar Etkinlik 32 Kazanım: 8.1.3. Kaza ve kader ile ilgili kavramları analiz eder. Rızık Ecel ve Ömür Sağlık ve Kaderle Kavramlar Tevekkül Başarı ve Buna göre aşağıda verilen ifadelerde boş bırakılan yerleri tamamlayalım. a. Elimizden geleni yaptıktan sonra Allah’a güvenmeye tevekkül denir. b. “Rızık için çalışmaya gerek yoktur, nasıl olsa Allah bütün canlıların ihtiyaç duyduğu yiyecek ve içecekleri yaratmıştır.” anlayışı kader inancıyla çelişir. c. İnsan her şeyden önce
üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmeli, d. Hasta olmaktan korunmak için zararlı alışkanlıklardan uzak durmalıyız. e. Bazı insanlar çalışmayıp tembellik etmekte, başarısız olunca da “ne yapalım, kader böyleymiş, Allah’ın takdiri bu şekildeymiş” diyerek sorumluluktan kaçmaktadırlar. f. Allah’ın canlılar için takdir ettiği yaşam süresine ömür denir. g. Planlı ve programlı çalışanlar genellikle başarılı olurlar. h. Sağlık her şeyden önce gelir. 21 8. Sınıf Kaderle İlgili Kavramlar Etkinlik 23 2. İnsanın sorumluluklarıyla ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru (D) ya da yanlış (Y) ola- İfadeler DY a. Ömrün bitip hayatın sona erdiği zamana ömür denir. Y c. Hz. Peygamber, sağlık ve boş
vaktin, insanların değerini yeterince bilmediği D d. Tedbir alsa da insan sağlıklı yaşayamaz. e. Kaderle ilişkilendirilen kavramlardan biri de şans kavramıdır. Y f. Sağlığını korumak isteyen kişi, öncelikle beslenmesine dikkat etmelidir. D g. Her insan rızkını aramalı, çalışıp emek harcayarak geçimini sağlamalıdır. D h. İnsan başarılı olmak için üzerine düşenleri planlı bir şekilde yapmalıdır. D i. Hasta olmamak için zararlı alışkanlıklar terk edilmeyebilir. Y j. Ölümlü bir varlık olmak, canlılar için kaçınılması mümkün olmayan bir ka- D 3. Kaderle ilişkilendirilen kavramları aşağıda boş bırakılan yerlere yazınız. a. Ecel e. Sağlık 22 8. Sınıf Kaderle İlgili Kavramlar KKT - 3 1. 4. İnsan nasıl
olsa ölecektir. Ama her ölüm bir se- 2. Bir sınav için her türlü hazırlığın yapıldıktan 5. Allah’a
dayandım, diye sen çıkma yataktan Mehmet Âkif Ersoy A) İrade B) Kader Verilen dörtlükte milli şairimizin eleştirdiği du- A) Tevekkülün yanlış anlaşılması 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde emekle iliş- 6. Bütün canlılara Allah tarafından sunulan nimetler- A) “Benim babam alın teri dökerek akşama kadar Tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangi- B) “Durmadan çalışın, çorbada sizin de tuzunuz A) Rızık B) Ecel C) “Şu yolun yapımında kimlerin emeği geçmedi D) “Tembele dediler kapını ört, dedi yel eser ör- 23 8. Sınıf Kaderle İlgili Kavramlar KKT - 3 7. Yaşlı bir kadının biricik devesi uyuz olmuştu. Ölür- 9. “Eğer siz Allah’a gereği gibi güvenseydiniz, (Al- B) Tevekkül duadan ibarettir, başka bir şey yap- C) Tevekkülü duadan ibaret görenler hep başarılı D) Sadece dua ederek Allah’tan yardım isteyen 8.
“Her can, ölümü tadacaktır. Sonunda bize dön- Bu ayette üzerinde durulan kavram aşağıdaki- A) Ecel B) Ömür 24 8. Sınıf Kaderle İlgili Kavramlar Toplumda Kader ve Kaza İle İlgili Yaygın Olan Yanlış Anlayışlar ➤➤ Alın yazısı ➤➤ Kara talih Talihi şans anlamında kullananlar
olduğu gibi kader anlamında kullananlar da vardır. Onun için kara talih söyle- ➤➤ Baht Baht, “iyi ve kötü olayların bağlı bulunduğu insanüstü program” yani kader anlamına geliyorsa da daha çok ➤➤ Kısmetsizlik Kısmeti iyi
olmayan, olayların sonunun iyi sonuçlanmamasından kaynaklanan olumsuzluk durumları için ➤➤ İş kazalarının kaderle ilişkilendirilmesi İşveren ve işçi tedbirsizlikleri sonucunda oluşan kazaların kaderle ilişkilendirilmesi doğru değildir. Bu, kendi 25 8. Sınıf Kaderle İlgili Kavramlar Etkinlik 4 Kazanım: 8.1.4. Toplumda kader ve kaza ile ilgili yaygın olan yanlış anlayışları sorgular. 1. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamam- a. Dini anlamda kişinin alnına yazılmış bir yazı yoktur. b. İşleri yolunda gitmeyen birine; “senin
bahtın karaymış” demek, dini açıdan c. “ Kötü talih” söylemi bir anlamda kaderi eleştirmektir. d. Evlenemeyenlere, “senin kısmetin kapanmışsa ben ne yapayım?” denilme- e. “Şöyle olsaydı böyle olmazdı, böyle olsaydı bu kaza yaşanmazdı” söy- acıları yaşamayalım” denilmelidir. kısmetin alnına bahtın kötü yaşamayalım 2. İş
kazalarının bireysel ve toplumsal açıdan nasıl değerlendirildiğini arkadaşlarınızla a. Öncelikli mesele, can sağlığıdır. b. İşin olması, kişinin ölmesinden daha kıymetli değildir. c. İşçi güvenliği önce gelir. d. İş güvenliği, işçinin güvende olmasının teminatıdır. e. Birey her türlü sorumluluklarının farkında olmalıdır. f. Kişinin mutluluğu ve huzuru, toplumun da huzur ve 26 8. Sınıf Kaderle İlgili Kavramlar Etkinlik 4 3. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓” İfadeler Doğru Yanlış a. Suç işleyen kişinin, “kader mahkumuyum” demesinde sakınca ✓ b. Alnımıza yazılan yazıyı değiştirmemiz mümkün değildir. ✓ c. Arkadaşımın kara talihli olduğunu düşünmüyorum. ✓ d. Hiçbir insana kısmetinin kapalı olduğu söylenmemelidir. ✓ e. İş güvenliğini sağlamak için devletin yapacağı bir şey yoktur. ✓ f. Ehliyetsiz sürücülerin trafiğe çıkması kazalara sebep olur. ✓ g. Hem çalışanlar hem de işverenler iş güvenliği yasasına uygun ✓ h. İş kazalarında bireylerin sorumluluğu vardır ama toplumun so- ✓ i. İş kazalarını önleme adına okullarda ve sosyal ortamlarda eğitici j. Hiçbir insan alın yazısını değiştiremez. k. Güvenliğin olmadığı ortamlarda işçi çalıştırılmamalıdır. ✓ Olmuş, sonuçlanmış kazaların üzerinde konuşmak bir şey değiş- ✓ için hangi tedbirlerin alınması gerekiyorsa, onları almaktır. 27 8. Sınıf Kaderle İlgili Kavramlar Etkinlik 24 4. Aşağıdaki görsellerin hangi tür kazalar olduğunu yanlarına yazalım. a. İş kazası b. Trafik kazası
c. İş kazası e. Trafik kazası 8. Sınıf Kaderle İlgili Kavramlar KKT - 4 1. Ülkemizde son yıllarda oldukça fazla iş kazaları- 3. Aşağıdakilerden hangisi farklı bir kaza türü- Buna göre iş kazalarının olmaması adına aşa- A) Öncelikle insanlara iş güvenliği konusunda B) Her ne yapılırsa yapılsın iş kazalarının sona er- C) İş kazalarının kader programına göre ger- D) Sorumluların sorumluluktan kurtulmak için 2. Aşağıdaki
cümlelerin hangisinde kader inan- 5. Aşağıdaki görsellerden hangisi iş güvenliğiyle C) “Benim bahtım kara ki talihsizlikler peşimi hiç D) “Kadere inanan kederden kurtulur.” 29 8. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Musa (a.s.) Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Musa (a.s.) ➤➤ Hz. Musa’nın kardeşi Harun (a.s.) ➤➤ Hz. Musa (a.s.) Hz. Musa (a.s.) Mısır’da doğup
büyümüştür. Babasının adı İmran’dır. Hz. Musa, doğumundan vefatına kadar Allah’ın bir hikmetidir ki Hz. Musa, yetişkin bir insan olana kadar ileride devletini yıkacağı firavunun sarayında Hz. Musa’ya bazı mucizeler verildi. Mesela elindeki asasını yere bıraktığında asası Allah’ın
emriyle dev bir İsrailoğulları karşı kıyıya geçti. Daha sonra Hz. Musa Tur Dağı’na geri döndü. Allah’a ibadet etti. Allah’la konuş- Olay, -Kur’an’da şu şekilde haber verilmektedir: 30 8. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Musa (a.s.) Etkinlik 5 Kazanım: 8.1.5. Hz. Musa’nın (a.s.) hayatını ana hatlarıyla tanır. 1. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓” İfadeler D Y c. Hz. Musa Hz. Asiye’nin koruması altında firavunun sarayında d. Hz. Musa Kenan ilinde vefat etmiştir. e. Firavun davet edildiği Allah’ın dinine girmeyi reddetmiştir. ✓ f. Hz. Musa Nur dağında Allah ile konuşmuş ve kendisine “kelimul- g. Hz. Musa’nın mucizesine tanık olan bütün sihirbazlar iman ✓ h. Hz. Musa’nın kardeşi, Hz. Harun da bir peygamberdir. ✓ i. Firavun, Nil Nehri’nde boğulmuştur. j. Hz. Musa (a.s.) kardeşi Hz. Harun (a.s.) ile birlikte firavuna karşı ✓ k. Hz. Musa (a.s.), Allah’ın (c.c.) çağrısı gereği kardeşi Hz. Harun’u ✓ l. Hz. Musa’nın (a.s.) davetini kabul etmeyen Firavun onu zindana m. Hz. Musa (a.s.) ve Hz. Harun’un (a.s.)
firavun ile olan mücadelesi 31 8. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Musa (a.s.) Etkinlik 5 2. Aşağıda verilen ifadelerdeki boş bırakılan yerleri tamamlayalım. a. Hz. Musa’ya gönderilen kutsal kitap Tevrat tır. b. Hz. Harun Hz. Musa peygamberin kardeşidir. c. Hz. Musa mucizelerini daha çok asâsıyla yapmıştır. e. Hz. Musa peygambere Hz. Asiye sütannelik yapmıştır. f. Firavun gördüğü bir rüya sebebiyle bütün erkek çocuk- ların öldürülmesini emretmiştir. g. Hz. Musa (a.s.) olgunluk çağına gelince Medyen h. Hz. Musa Mısır halkını ve firavunu tevhide davet etmiştir. i. Hz. Musa’nın asâsı mucize gereği ejderhaya dönüşmüştür. 3. Hz. Musa’nın firavunun baskılarından nasıl kurtulduğunu kısaca belirtiniz. Firavunu tevhide davet eden Hz. Musa, onun
baskı ve zulmünden kolayca kurtulama- 32 8. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Musa (a.s.) KKT - 5 1. Hz. Musa’ya bazı mucizeler verildi. Mesela elin- 4. Denizde boğularak ölen firavunun cesedi yıllar A) İnsanlara peygamber olduğunu ispatlamak için B) Zulmedenlerin imanları asla kabul olmaz. B) İnsanlara seyirlik bir gösteri sunmak için C) İmanın kapıları onun için kapanmıştır. C) İnsanlara kendi gücünü ispatlamak için D) Allah dilese de, firavun iman etmeyi düşünme- 2. Hz. Muhammed için “habibullah”, Hz. İbrahim 5. Aşağıdaki peygamberlerden hangileri kardeş- A) Safıyyullah B) Kelimullah 6. Firavunun helâkine sebep olan en belirgin kö- A) Hırs B) Kibir 3. Aşağıdaki ilahi kitaplardan hangisi Musa pey- 7. Aşağıdaki dağlardan hangisinde Hz. Musa Al- A) İncil B) Tevrat A) Tur dağı B) Nur dağı 33 8. Sınıf Bir Ayet Tanıyorum: Ayet el-Kürsi ve Anlamı Bir Ayet Tanıyorum: Ayet el-Kürsi ve Anlamı Allah ki, O’ndan başka ilah yoktur. O hayydır, kay- Onları koruyup gözetmek kendisine zor gelmez. O, yücedir, büyüktür. Bunları Bilelim ➤➤ Ayet el-Kürsi Bakara suresinin 255. ayetidir. Ayet el-Kürsi’den Allah’ın (c.c.) İsim ve Sıfatları ➤➤ Allah, bir ve tektir. (Vahdaniyet sıfatı: İslam dininin temeli olan tevhit inancını vurgular.) havadis sıfatı) Allah, her an bizi görür ve duyar. Nerelerde Okunur? ➤➤ Gece yatmadan önce okunur. 34 8. Sınıf Bir Ayet Tanıyorum: Ayet el-Kürsi ve Anlamı Etkinlik 6 Kazanım: 8.1.6. Ayet el-Kürsi’yi okur ve anlamını söyler. 1. Ayet el-Kürsi ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru ya da yanlış olarak değerlendire- İfadeler Y b. Allah’ın izin verdiklerinin dışında kimse şefaatçi olamaz. D c. Ayet el-Kürsi, Kur’an’ın en uzun ve en önemli ayetidir. Y d. Ayet el-Kürsi, Bakara suresinde bulunan bir ayettir. D e. Ayet el-Kürsi’de Allah’ın birliğine vurgu yapılmaktadır. D f. Ayet el-Kürsi’de Allah’ın bütün sıfatları ve isimleri bulunmaktadır. Y g. el-Kayyum, “varlığı kendinden, kendi kendine yeterli, yarattıklarına hâkim ve D 2. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamam- a. Ayet el-Kürsi uykudan önce okunabilir. b. Ayet el-Kürsi Bakara suresinin bir ayetidir. c. Allah’ın sonsuz gücünü ve kudretini kürsi kelimesi ifade eder. d. Allah için uyku da uyuklama da söz konusu olmaz. e. Allah’ın izni olmadan hiç kimse şefaat etme yetkisine sahip olamaz. f. Allah’tan başka ilah yoktur. Uyuklama Bakara İlah Uykudan önce Kürsi Şefaat 35 8. Sınıf Bir Ayet Tanıyorum: Ayet el-Kürsi ve Anlamı Etkinlik 6 3. Ayet el-Kürsi’de yer alan Allah’ın isimlerini yazalım. a. el- Hayy c. el-Aliyy 4. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓” İfadeler Doğru Yanlış b. Allah, hay ve kayyumdur. ✓ c. Kürsi kelimesi Allah’ın gücünü ve kudretini ifade eder. ✓ d. Ayet el-Kürsi’de tevhit inancı vurgulanmaktadır. ✓ e. Ayet el-Kürsi sadece farz namazlardan önce okunmalıdır. ✓ f. Yerde ve gökte bulunan her şeyin gerçek sahibi Allah’tır. ✓ i. İçinde “kürsi” kelimesi geçtiği için bu
ayete, “Ayet el-Kürsi” j. Ayet el-Kürsi’nin sık sık okunması hadisi şeriflerde bizzat tavsi- k. Esma-i hüsnadan biri olan el-Aliyy, “izzet, şeref ve hükümranlık 36 8. Sınıf Bir Ayet Tanıyorum: Ayet el-Kürsi ve Anlamı KKT - 6 1. “Allahü lâ ilâhe illâ hüvel hayyül kayyum” cümle- 4. I. ”Ancak sana ibadet eder ve ancak senden A) Allah ki, O’ndan başka ilah yoktur. O hayydır, II. “Allah’ım bizi doğru yola ilet!” B) Allah için ne uyku ne de uyuklama söz konu- Verilenlerden hangisi Ayet el-Kürsi içinde yer C) Allah, kullarının yaptıklarını ve yapacaklarını A) Yalnız I B) Yalnız II D) Allah’ın kürsüsü gökleri ve yeri içine alır. 2. “Velâ yühîtûne bi şey’in
min ilmihî illâ bimâ şâe.” 5. Allâhü lâ ilâhe illâ hüvel hayyül - - - - Lâ te’huzühû D) 3. Ayet el-Kürsi’nin içinde Allah’ın aşağıdaki 7. Aşağıda verilen Yüce Allah’ın (c.c.) isimlerden A) Rahman ve Rahim olması A) el-Aliyy B) el- Azim 37 8. Sınıf Ünite Genel Değerlendirme: Bulmaca Etkinliği İRADE I Z I İ TEVEKKÜL EH FOTOSENTEZ Z E EH V KÜL L İ İ R A D E BAŞARI K R A SÜNNETULLAH TR N SA F İ Z İ K S E LYA S A L A R I KUDRET Ö KH Ü B İ Y OLOJ İ KYAS ALAR DS SORUMLULUK ET RA L I K Soldan Sağa Yukarıdan Aşağıya temel süreç 5. Ömrün sona erdiği an 20. Allah’ın her şeyi belli bir ölçü, düzen ve uyum 21. Sağlığın kaybedilme durumu 38 2. ÜNİTE ZEKAT ve SADAKA İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Zekât ve Sadakanın Bireysel ve Toplumsal Faydaları Kazanımlar ➢➢ 8.2.1. İslam’ın
paylaşma ve yardımlaşmaya verdiği önemi ayet ve hadisler ışığında yorumlar. 8. Sınıf Zekat ve Sadaka Zekât ve Sadaka ➤➤ İslamın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem ➤➤ “…Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, ➤➤ “…İyilik ve (Allah’ın yasaklarından) sakınma üzerinde yardımlaşın, günah ve düşmanlık üzerine yardımlaş- ➤➤ “Müminler, birbirlerini sevmekte, birbirlerine acımakta ve birbirlerini korumakta bir vücut gibidirler. Vücudun ➤➤ “Komşusu aç iken tok yatan bizden değildir.” (Buhari) ➤➤ Zekât ve Sadaka İbadeti ➤➤ Zekât
kimlere farzdır? ➤➤ Zekât kimlere verilir? ➤➤ Sadaka ibadeti 41 8. Sınıf İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Etkinlik 7 Kazanım: 8.2.1. İslam’ın paylaşma ve yardımlaşmaya verdiği önemi ayet ve hadisler ışığında yorumlar. 1. Aşağıdaki soruların yanıtlarını ilgili boşluklara yazalım. a. İslam’ın paylaşma ve yardımlaşmaya verdiği önemi belirten bir ayet yazalım. “ (Onlar) gayba iman ederler, namazı kılarlar, kendilerine verdiklerimizden hayra harcarlar” b. İslam’ın paylaşma ve yardımlaşmaya verdiği önemi belirten bir hadis yazalım. “...Ey âdemoğlu, sen infak et, ben de sana infak edeyim...” (Kutsi hadis) 2. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓”
İfadeler Doğru Yanlış b. Kişi oturduğu evin zekâtını vermelidir. c. Kişinin zekât verebilmesi için en az 100 gr. altını olmalıdır. ✓ d. Zengin Müslüman, dedesine ve ninesine zekât vermelidir. ✓ e. Her beş deve için bir koyun ya da bir keçi zekât verilmelidir. ✓ f. Zekat, fakirle zenginin kalpleri arasında köprü görevi görür. ✓ ✓ g. kalan malı nisap miktarına ulaşan kişi henüz zengin sayılmaz. h. yardıma zekât denir. i. Kişi çocuklarına zekât veremez. j. Baba, eğer fakirse evlenen çocuğuna zekât verebilir. ✓ 42 8. Sınıf İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem Etkinlik 7 3. Aşağıdaki görsellerin altına yardımlaşmayla ilgili birer cümle yazalım. a “Birlikten kuvvet doğar.” b “Çorbada senin de tuzun olsun.” c “Düşenin elinden tut!” 4. Aşağıda boş bırakılan yerleri tamamlayalım. a. Günlük olarak kullandığımız (evimiz, arabamız, elbiselerimiz, eşyalarımız gibi) temel ih- tiyaç malzemelerinin ve borçlarımızın dışında sahip olduğumuz altın, para, ticari ürün küçükbaş ve büyükbaş hayvan ile tarım ürünlerinde zekât verilmesi için tespit edilmiş en alt miktara nisap denir. b. Sadaka bir insanın Allah (c.c.) rızası için kendi isteği ile yaptığı her türlü yardım ve iyiliğe denir. c. “Onların mallarında muhtaç ve yoksullar için bir hak vardır.” d. Altın ve nakit paranın zekat oranı 1/40 . e. Zekât sözlükte; temizlenme, bereket, gelişme, artma, çoğalma an- f. Müslümanın Allah’ın (c.c.) rızasını kazanmak için sahip olduğu mallardan Kur’an’da em- redilen yerlere harcama yapmasına infak denir. g. Toprak ürünlerinden alınan zekâta öşür adı verilir. h. İnsanın ölümünden sonra da sevabı devam eden sadakaya sadaka-i cariye i. Zekât ekonomik hayatın canlanmasında aktif rol oynar. j. Kızılay ihtiyaç sahiplerine yardım elini uzatan bir hayır kurumudur. 43 8. Sınıf İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem KKT - 7 1. Peygamberimizle Ziyad b. Haris’in bir yolculuğu 3. “Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, (Bakara suresi, 264. ayet) B) “Onların ne etleri ne de kanları Allah’a ulaşmaz. (Bakara suresi, 267. ayet) D) “Komşusu aç iken tok yatan bizden değildir.” A) Malın eskisinden vermelidir. B) Başa kakarak vermelidir. C) Gösteriş için vermelidir. D) İncitmeden vermelidir. 44 8. Sınıf Zekât ve Sadakanın Bireysel ve Toplumsal Faydaları İnfakın, (Zekât ve Sadakanın) Bireysel ve Toplumsal Açıdan Önemi ➤➤ İnfak, Allah’ın hoşnutluğunu kazanma yolunda kendi emeğinden ve alın terinden hak sahiplerine (muhtaçlara) ➤➤ Zekât ve sadaka gibi ibadetlerin bireysel ve toplumsal açıdan pekçok faydası vardır. Müslümanı cimrilik, ben- İnfak Bireysel Faydaları Toplumsal Faydaları olmayı öğretir. Dayanışmayı güçlen- Ekonomik denge sağlar. “Zorda olana el uzat!” 8. Sınıf Zekât ve Sadakanın Bireysel ve Toplumsal Faydaları Etkinlik 8 Kazanım: 8.2.3. Zekât, infak ve sadakanın bireysel ve toplumsal açıdan önemini fark eder. 1. Tabloda verilen ifadelerin hangisinin zekât, infak ve sadakanın bireysel açıdan mı ve yunuz. İfadeler Bireysel Toplumsal n. Toplumda kardeşçe yaşam yaygınlaşır. o. Ekonominin dengelenmesine katkı sağlar. p. Geçmişten günümüze yardımlaşmanın kurumsallaş- ✘ Bazı yardımsever Müslümanlar Afrikadaki pek çok ✘ vesile olmuşlardır. 46 8. Sınıf Zekât ve Sadakanın Bireysel ve Toplumsal Faydaları Etkinlik 2 2. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamam- a. Sosyal adaletsizliğin çözümleri zekât ibadetinde aranmalıdır. b. Yardım eden kişinin şükür bilinci gelişir. c. “ Veren el, alan elden üstündür.” d. Zekâtın yaygınlaştığı toplumlarda huzur iklimi oluşur. e. Zekât, zengin ile fakir arasında köprü vazifesi görür. f. Yardımsever insan bencillik ve cimrilik hastalıklarından kurtulur. g. İnfak Allah’ın hoşnutluğunu kazanma yolunda kendi emeğinden ve alın terinden hak sahiplerine (muhtaçlara) vermektir. Şükür Huzur Köprü Cimrilik İnfak Zekât Veren 3. Aşağıdaki görsellerin altına yardımlaşmayla ilgili uygun bir söz yazalım. a. “Tebessüm sadakadır.” b. “Kardeşliğin rengi yoktur.” c. “Birlikte zorluklar aşılabi- d. “Barışalım...” e. “Yüreklere sevgi tohumları 47 8. Sınıf Zekât ve Sadakanın Bireysel ve Toplumsal Faydaları KKT - 8 1. “Mallarını Allah yolunda harcayıp da arkasından 4. Zekât, toplumu cimrilikten korur. Zenginlerde D) Yardım edenlerin mükâfatlarını sadece bu dün- Bu metinde zekât ibadetinin daha çok hangi 2. Aşağıdaki ayet ya da hadislerden hangisinin A) Bireysel yönüyle C) İnfakı zenginler benimser ise fakirler korunmuş D) İnfak ile sosyal dengesizliklerin kaldırılması im- 48 8. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Şuayb (a.s.) Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Şuayb (a.s.) ➤➤ Kur’an-ı Kerim’de ibret alınması için anlatılan kıssalardan biri de Hz. Suayb’ın (a.s.) kıssasıdır. Hz. Şuayb (a.s.) ➤➤ “Medyen’e de kardeşleri Şuayb’ı gönderdik. O da onlara şöyle dedi: ‘Ey kavmim! Allah’a kulluk edin, ölçüyü ➤➤ Dünya kazancı, Medyen halkı için artık vazgeçilmez bir amaca dönüşmüştür. Sabrının sonuna gelen Hz Şuayb ➤➤ “Medyen halkının ve alt-üst olmuş kasabaların haberi gelmedi mi? Allah, onlara zulmetmiş değildi, fakat onlar Bir Sure Tanıyorum: Maun Suresi ve Anlamı Bismillâhirrahmânirrahîm Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla Eraeytellezî yükezzibü bid’dîn. Gördün mü o hesap ve ceza gününü yalanlayanı! Ellezîne hüm an salâtihim sâhûn. Onlar namazlarından gafildirler. Ellezîne hüm yürâûne Onlar gösteriş yapanlardır. Ve yemneûnel mâûn. Ufacık bir yardıma bile engel olurlar. ➤➤ Kur’an-ı Kerim’in 107. suresidir. Mekkî yani Mekke’de inen surelerdendir. Özet olarak iki grup insandan söz ➤➤ Surede her iki gurup da azap ve helak ile tehdit edilir. Bu yaptıklarının, hayret edilecek ve yadırganacak bir şey 49 |