Her yıl 1 Ocak’ta yürürlüğe konan ve tüm yıl boyunca geçerli olan asgari ücret, bu sene 1 Temmuz tarihinden itibaren yeniden belirlenerek yüzde 30 oranında artırıldı. Yaşanan artış, sadece asgari ücretlileri değil, işsizlik ödeneği alanları da sevindirdi. İşsizlik maaşı alanların ödenekleri de yeni asgari ücrete bağlı olarak zamlı ödenecek. Show
İşsizlik ödeneği Bir iş yerinde çalışırken; çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, herhangi bir kasıt ve kusuru olmaksızın işini kaybeden sigortalılara belirli şartlarla halk arasında ‘işsizlik maaşı’ olarak verilen ödenek veriliyor. Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı olarak hesaplanıyor. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücret brüt tutarının yüzde 80’ini geçmemektedir. Damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayan işsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında hacze ve başkasına devre uygun değildir. Yeni asgari ücretle beraber geçerli olan işsizlik ödenekleri 1 Temmuz-31 Aralık döneminde verilecek işsizlik ödenekleri, bu dönemde geçerli olan brüt 6 bin 471 TL üzerinden hesaplanacak. Buna göre asgari ücret üzerinden çalışmış olanlara bu dönemde aylık bin 981,41 TL yerine 2 bin 568 TL ödenecek. Yüksek ücretle çalışmış olup işsiz kalanlar için ise işsizlik maaşının tavanı aylık 3 bin 972,82 TL’den 5 bin 137,51 TL’ye yükseltildi. İşsizlik maaşı nasıl alınır? Hak kazanma şartları ve ödenek süreleri Kişinin işsizlik ödeneğinden faydalanabilmesi için kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması gerekiyor. Ayrıca; iş sözleşmesinin feshinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olması, iş sözleşmesinin feshinden sonraki 30 gün içinde İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurması gerekiyor. Ödenek alınacak süreler, sigortalıların kıdemlerine göre değişiklik gösteriyor. Mücbir sebepler dışında başvuruda gecikilen süre, işsizlik ödeneğinden düşülüyor. Hizmet akdinin feshinin önceki son 3 yıl içinde 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olanlara 240 gün, bin 80 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olanlara ise 300 gün süreyle işsizlik ödeneği veriliyor. İŞSİZLİK SİGORTASI (İŞSİZLİK MAAŞI) NEDİR?Öncelikle İşsizlik Sigortası nedir? İşsizlik sigortası, çalışma hayatına 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile 1999 yılında girmiş olup; bir işyerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, herhangi bir kasıt ve kusuru olmaksızın işini kaybeden sigortalılara işsiz kalmaları nedeniyle uğradıkları gelir kaybını belli süre ve ölçüde karşılayan sigortaya verilen isimdir. İşsizlik sigortası kapsama alınanlar bakımından zorunludur. Uygulama çerçevesinde adına işsizlik sigortası primi ödenen kişiler, kanunda sayılı şartların varlığı halinde işsizlik ödeneği alabilmekte ve bunun dışında da çeşitli haklardan (GSS primi ödenmesi, yeni bir iş bulma, yeni iş bulmak için kurs ve programlar) faydalanabilmektedirler. İşsizlik sigortası primlerinin toplanmasından Sosyal Sigortalar Kurumu, diğer her türlü hizmet ve işlemlerin yapılmasından İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü görevli, yetkili ve sorumludur. İŞSİZLİK SİGORTASINDAN KİMLER YARARLANABİLİR?A- İşsizlik Sigortası Kapsamı: Kimler sisteme dahil olabiliyor
İstekleri halinde;
Yabancılar da faydalanabilir Ödeneğe hak kazanılabilmesi için Türk vatandaşlığı şartı aranmamakta olup, çalışma iznine sahip olup ülkemizde bir hizmet akdine tabi olarak çalışan yabancılar, adlarına işsizlik sigortası primi ödenmesi ve diğer koşulları sağlamaları halinde işsizlik ödeneği alabilmektedir. Emekli Çalışanlar faydalanamaz Emekli olmasına rağmen herhangi bir iş yerinde çalışan işçilerin ücretlerinden işsizlik sigortası primi kesilmediği için (Sosyal güvenlik destek primi kesilmekte) bu kişiler ödenekten faydalanamamaktadır B- İşsizlik Ödeneğinin Şartlarıİşsizlik ödeneğine hak kazanılabilmesi için bazı şartların bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir. Bunlar:
Son 120 gün için daha önce kesintisiz olarak çalışma koşulu aranmakta ve bu süre içerisinde 1 gün dahi rapor alan işçiler işsizlik ödeneğinden yararlanamamaktaydı. Yapılan düzenlemeyle kesintisiz olarak çalışma şartı kaldırılarak yerine “hizmet akdine tabi çalışma” ibaresi getirilmiştir. Böylece son 4 aydaki prim gün sayısı 120 gün olmamakla birlikte hizmet akdi kesintiye uğramayanların mağduriyeti de giderilmiş oldu. C- İşsizlik Ödeneğinin SüresiHizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir. D- İşsizlik sigortası primleri tutarları ve ödenek hesabıİşsizlik sigortası primi, sigortalının prime esas aylık brüt kazançlarından % 1 sigortalı, % 2 işveren ve %1 devlet payı olarak alınır. İsteğe bağlı sigortalılardan işsizlik sigortası primini ödeyenlerden ise % 1 sigortalı ve % 2 işveren payı alınır. Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 40’ıdır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçemez. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. İşsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez.
(*) Hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçemeyeceği için işsize ödenecek aylık işsizlik ödeneği bu şekilde hesaplanmıştır. 2022 yılında brüt asgari ücret 5.004,0 TL’dir. Görüldüğü üzere, işsizlik ödeneğinden gelir vergisi kesilmemekte, sadece damga vergisi kesilmektedir. “ Prim ve İkramiye Gibi Ödemelerin Varlığı İşçiler açısından bir başka önemli nokta, ücretleri dışında son 4 ayda prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın SGK’ya yapılmış olan bildirimlerde brüt ücret tutarlarına eklenip eklenmediğidir. Söz konusu ödemelerin prime esas kazancı arttıracağı ve bunun da işsizlik ödeneğine esas tutarı yükselteceğine dikkat edilmelidir. Bu bağlamda işçilerin, kendi adlarına bildirilen miktarı aylık hizmet dökümlerinden kontrol etmeleri faydalarına olacaktır. E- İşsizlik Ödeneğine Başvuru SüreciÇalışanlar; hizmet akdinin feshinden itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a şahsen ya da https://www.turkiye.gov.tr/issizlik-odenegi-basvurusu internet adresi üzerinden başvuru yapılabilmektedir. Online ortamda yapılan başvurunun dışında herhangi bir belge ya da evrak teslim edilmesine gerek bulunmamaktadır. Bunun dışında buradaki linkten de başvurulabilir. İŞKUR’a şahsen başvurarak ödenekten yararlanmak isteyenlerin ise nüfus kâğıdı, işten ayrılış bildirgesi ve işsizlik ödeneği dilekçesi ile şahsen başvurmaları gerekmektedir. Başvuru sonrasında gerekli kontroller yapılacak ve kişi işsizlik ödeneğini hak etmişse ödenek alabilecektir. Hak edişin ardından PTT’ye genel itibarı ile her ayın ilk haftasında yatırılan paralar ise, kişiler tarafından kimliklerini ibraz etmeleri halinde ödenmektedir. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenir. F- Ödeneğe Hak Kazananların sağlık hakkıİşsizlik sigortasından ödenek dışında sağlanan başka bir fayda ise ödenek süresi boyunca İŞKUR tarafından ödenen genel sağlık sigortası primleridir. Kişi bu primler sayesinde sağlık hizmetlerinden faydalanabilmektedir. Ayrıca, kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler de herhangi bir işlem ya da başvuruya gerek kalmaksızın kişi üzerinden sağlıktan yararlanma hakkına sahiptir. G- Covid-19’a bağlı kısa çalışma süreleri işsizlik sigortası süresinden mahsup edilmemektedir.Pandemi dolayısıyla kısa çalışma uygulamasına dahil edilmiş işçilerin kısa çalışmada geçirdikleri süreler, işçinin hak ettiği işsizlik ödeneğine süresinden düşülmekteyken, 30.06.2020 tarihinde resmi gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı doğrultusunda işçilerin kısa çalışmada geçirdikleri süreleri işsizlik ödeneğine esas süreden mahsup edilmemektedir. H- İşsizlik ödeneği alanları istihdam eden işverenlere teşvik varİşsizlik ödeneği alanların; işe alındığı tarihten önceki aydan başlayarak işe alan işyerine ait son altı aylık dönemde, prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak işe alınması kaydıyla, kişinin kalan işsizlik ödeneği süresince prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan kısa vadeli sigorta primi tutarının yüzde biri olmak üzere işçi ve işveren payı sigorta primleri ile genel sağlık sigortası primi, kalan işsizlik ödeneği süresince Fondan karşılanır. Yani Kısa vadeli sigorta primlerinin %1’i ile uzun vadeli sigorta primleri ve genel sağlık sigortası priminin tamamı, kalan işsizlik ödeneği süresince, İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır (%20+%12,5+1=%33,50= 985,90 TL). İşverenlerce; aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içerisinde SGK’ya verilmesi ve primlerin yasal süresi içerisinde ödenmesi gerekmektedir. İşçinin, işten ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlaması halinde bu teşvik hükümlerinden yararlanılamaz. I- İşsizlik Ödeneğinin Kesildiği Hallerİşsizlik ödeneği almakta iken;
işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır. Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir. İ- Yeniden İşe Başlanmasıİşsizlik ödeneği alınırken yeni bir işe başlanması durumunda ödenek İŞKUR tarafından kesilmektedir. Örneğin; başlangıçta 10 aylık ödeneğe hak kazanan kişi 3 ay ödenekten yararlandıktan sonra yeni bir işe girer ve yeni bulduğu işten de ayrılırsa işten ayrılış tarihinden itibaren kalan 7 aylık işsizlik ödeneğini tekrar işsizlik sigortasına hak kazanma şartlarının sağlanmasına gerek kalmaksızın hak etmektedir. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz. 10 yıl çalışan kaç ay işsizlik maaşı alır?Alınacak işsizlik maaşının süresini de ödenen primler belirliyor. Buna göre son 3 yıl içinde 600 gün prim ödeyene 6 ay, 900 gün prim ödeyene 8 ay ve 1080 gün prim ödeyene 10 ay maaş ödeniyor. İşsizlik maaşı hesaplanırken son 4 aydaki brüt maaşınızın ortalaması alınıyor. Bunun yüzde 40´ı işsizlik maaşı olarak ödeniyor.
9 yıllık işsizlik maaşı kaç ay alınır?Adına en az 600 gün prim ödenen kişiye 6 ay, 900 gün prim ödenene 8 ay, 1080 gün prim ödenene ise 10 ay boyunca işsizlik maaşı alabilir.
4500 TL maaş alan ne kadar işsizlik maaşı alır 2022?İşsizlik Maaşı Miktarı. Ne kadar işsizlik maaşı alırım 2022?(*) Hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80'ini geçemeyeceği için işsize ödenecek aylık işsizlik ödeneği bu şekilde hesaplanmıştır. 2022 yılında asgari ücret 1.01.2022 – 30.06.2022 dönemi için brüt 5.004,00 TL, 1.07.2022–31.12.2022 dönemi için ise brüt 6.471,00 TL dir.
|