18 yaş altı asgari ücret ne kadar 2022

2020 yılı asgari ücretini belirleme süreci yaklaşırken Merkez Bankası ekonomistlerinden Müşerref Küçükbayrak, asgari ücrette yaş ayrımının kalkmasının gençlerde işgücü ve eğitim üzerindeki etkilerini inceledi.

Türkiye’de asgari ücret 1989 yılından 2013 yılına kadar olan dönemde yaşa bağlı olarak belirlendi. En son 2013 yılının ikinci yarısında brüt asgari ücret 16 yaş ve üzerindeki çalışanlar için 1021.50 TL, 16 yaşından küçükler için de 877.50 TL olarak ilan edildi. 2014 yılında ise yaşa bağlı farklı asgari ücret uygulamasına son verildi ve tüm çalışanlar için aynı asgari ücret belirlendi.

Ekonomist Küçükbayrak, yaşa bağlı farklı asgari ücretin kaldırılmasının 15-16 yaş grubundaki genç erkekleri nasıl etkilediğini araştırdı. Küçükbayrak’ın araştırmasında, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yaşa bağlı farklı asgari ücret uygulamasına son verme kararını o dönemin şartları doğrultusunda ansızın verilen bir karar olarak değerlendirmenin mümkün olduğu, çünkü bu kararın öncesinde yaş ayrımının kaldırılmasına ilişkin herhangi bir tartışmanın gündeme gelmediği, ulusal düzeyde tek bir asgari ücretin belirlenmesine yönelik yönetmelik değişikliğinin de bu karar alındıktan sonra hayata geçirildiği anımsatıldı.

Bu kararla 2014 yılında 16 yaşından küçüklere ödenen asgari ücrette reel yüzde 14.3’lük artış yapılırken, 16 yaş üzerindekilere ödenen asgari ücrette reel anlamda neredeyse hiçbir değişiklik yapılmadığı belirtildi.

Beklenmedik ve ani yapılan bu değişikliğin gençlerin işgücü ve eğitime katılım davranışları üzerinde bir etki yaratmasının beklenebileceği, çünkü o güne kadar genç işçi çalıştırmanın işverene göreli bir maliyet avantajı sunarken, 2014 yılından sonra bu avantajın ortadan kalktığı dile getirildi.

GENÇLERDE KAYIT DIŞI YAYGIN

Kayıt dışı çalışmanın özellikle gençler arasında çok yaygın olduğu vurgulanan araştırmada, 15-16 yaş arasındaki erkeklerin yüzde 86’sının 2013-2014 yıllarında kayıt dışı çalıştığı belirtildi. Kayıtlı ve kayıt dışı olmak üzere ikili bir yapının sürdüğü ülkelerde asgari ücrette yapılan bir artışın kayıtlı sektörde ücretleri artırırken, kayıtlı olmayan sektörlerde işgücü geçişlerinden dolayı ücretleri aşağıya çekebildiği kaydedildi.

TEK ASGARİ ÜCRET GENÇLERDE İŞSİZLİĞİ ARTIRDI

Araştırmaya göre, 16 yaşından küçüklere ödenen asgari ücretin 2014 yılında reel yüzde 14.3 oranında artması, genç erkeklerde istihdam edilme olasılığını yüzde 3-6 arasında azalttı. Asgari ücret artışının genç erkeklerde işgücüne katılma olasılığını da yüzde 1 ile 3 arasında azalttığı kaydedildi. Bunun sonucu olarak tek asgari ücret uygulamasının gençlerde işsiz olma olasılığını yüzde 2-3 oranında artırdığı belirtildi.

Asgari ücretteki yaş farkının kaldırılmasının gençlerin eğitime devam etme oranını da yüzde 1-2 artırdığı vurgulanan araştırmada, iş bulma şansının azalması nedeniyle eğitime devam etme eğiliminin arttığı ifade edildi. Ancak, asgari ücret politikasındaki bu değişikliğin gençlerin “ne istihdamda ne de eğitimde olma” olasılıklarını da artırdığı, bu etkinin yüzde 2-4 arasında olduğu kaydedildi.

Sonuç olarak, asgari ücrette yaş farkının kaldırılmasıyla genç erkeklerde istihdam ve işgücüne katılımın azaldığı, işsizliğin ise arttığı belirtildi. Asgari ücretin 16 yaş altı ve üstü için farklı belirlendiği dönemde 16 yaşından küçük bireylerin işe alınmasının firmalara işgücü maliyeti açısından avantaj sağlarken, yaş ayrımına son verilmesiyle bu avantajın ortadan kalktığı vurgulandı. Her ne kadar yaş farkının kaldırılmasının ardından eğitime yönelen gençlerin sayısında artış olsa da ne eğitimde ne de istihdamda olmayan gençlerin sayısında da artışa yol açtığı, bu nedenle gençleri eğitime yönlendirecek etkin politikaların uygulanmaya devam etmesi gerektiği dile getirildi.

Milyonları ilgilendiren asgari ücret rakamı belli oldu.

1 Aralık'ta başlayan asgari ücret belirleme çalışmaları Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamasıyla son buldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun dört görüşmeyle çalışmalarını tamamladığını ve komisyonun asgari ücretin net 4 bin liranın üzerinde olması yönünde görüş bildirdiğini söyledi.

Erdoğan, 2022 için uygulanacak asgari ücretin net yüzde 50 artışla 4 bin 250 TL olacağını belirtti. Bunun yanında Cumhurbaşkanı, yılbaşı itibariyle asgari ücrette gelir ve damga vergisinin kaldırılacağını söyledi. Erdoğan, "Böylelikle işvereni 450 TL'lik bir maliyetten kurtarıyoruz" dedi.

2022 yılı için brüt asgari ücret 5 bin 4 TL olacak. Nette bu rakam 4 bin 253 lira 40 kuruşa karşılık geliyor.

Erdoğan'dan ekonomi mesajları

Erdoğan asgari ücreti açıklarken ekonomiyle ilgili de mesajlar verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ifadelerinde şu sözler öne çıktı:

Kimse ne işveren ne de işçi üzerinden herhangi bir spekülasyona girmemelidir. Bunların da istismarını yapmamalıdır. Yok geçmişte dolar şuydu, hesabı dolar üzerinden yaklaşmak doğru değildir. Siz bu insanları dolarla mı, euro ile mi çalıştırıyordunuz bu insanları. Türk Liramızı kimseye yedirmeyeceğiz. Bazı sıkıntılarımız var bunları aşacağız.

Asgari ücret artışı son 50 yılın en yüksek rakamını ifade eden yüzde 50 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Bu artışla çalışanlarımızı fiyat artışları karşısında ezdirmeme kararlılığımızı ortaya koyduğumuza inanıyorum.

Şu anda bazı sıkıntılar var, bu sıkıntıları da en kısa zamanda aşacağız.

Son dönemde döviz kurundaki dalgalanma ve buna bağlı fahiş fiyat belirsizliğine en kısa sürede son vermekte kararlıyız.

İstihdamda asgari ücretin yol açtığı maddi külfetten kaynaklanabilecek muhtemel azalışlarında önüne geçtiğimize inanıyoruz.

Bizim paramız Türk Lirası'dır. Türk Lirası'nı yedirmeyeceğiz.

Ülkemizin ve milletimizin geleceğini ne faiz ve kur spekülatörleri ne yeminli iç ve dıştaki Türkiye düşmanları ne de bir avuç aç gözlü muhteris belirleyebilir.

Bu ülkenin geleceğini 84 milyon hep birlikte biz belirleyeceğiz.

Tüm ülkeler ne yapacağınız bilemez şekilde yalpalarken biz hedeflerimize kilitlenmiş olarak ilerliyorsak zafere yakınız demektir. Asgari ücreti bu anlayışla belirledik

Kesintiler toplamı 750 lira

Asgari ücrette SGK primi 700 lira 56 kuruş olurken, işsizlik sigortası primi (yüzde 1) 50 lira 4 kuruş oldu. Böylelikle kesintilerin toplamı 750 lira 60 kuruş olarak kaydedildi.

İşverene toplam maliyet 5 bin 879 lira

2022 için asgari ücretin işverene toplam maliyeti ise 5 bin 879 lira 70 kuruş oldu.

Bu maliyetler arasında SGK priminde işveren payı (Yüzde 15,5) 775 lira 62 kuruş olurken, işveren işsizlik sigorta primi (Yüzde 2) 100 lira 8 kuruş olarak kaydedildi.

Bilgin: Sosyal barışı korumak önemli

Erdoğan'ın açıklamalarından önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin söz aldı.

Bilgin şunları söyledi: Komisyon çalışmalarında taraflara teşekkür ediyoruz. Sosyal politikalarla dayanışmayı ve sosyal barışı korumak çok önemlidir. Asgari ücret de bu işlevleri yerine getiren bir kurumdur.

Bilgin'in sözlerinin ardından Türk-İş adına Pevrul Kavlak konuştu:

Kavlak şunları söyledi: Zorlu ve iyi bir çalışma yaptığımızı düşünüyorum. Yaptığımız çalışmanın emekçileri tatmin edeceğini düşünüyorum.

TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol konuşmasında "Uzun süren bir görüşme süreci oldu. Bu sene daha zorlu oldu. Çalışan, işveren devlet üçlü sac ayağını pozitif ortamda kurduk" dedi.

Kavlak: Tüm ücretliler için asgari ücrete kadar kısmı için vergi muafiyetinde anlaştık

Bloomberg HT yayınına katılan Türk-İş Genel Sekreteri Pevrul Kavlak, sadece asgari ücretliler için değil tüm ücretliler için asgari ücrete kadar kısmı için gelir vergisi muafiyetinde anlaştık, bu çok önemli" diye konuştu.

Böylelikle gelir vergisi ilk dilimi 24 bin liradan 60 bin liraya çıkmış olacak.

Bloomberg HT yayınına katılan DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu açıklanan rakamla ilgili şunları söyledi:

Asgari ücrette önemli olan yüzde kaç artış olduğu değil, belirlenen rakamın bugünkü geçim şartlarında işçinin ve ailesinin geçimini karşılamakta yetip yetmeyeceğidir. TL’deki değer kaybı ve pahalılık göz önüne alındığında ne yazık ki derman olamayacaktır. Bu ücret ile geçinmek oldukça zordur. Bizim yaptığımız hesaplamalara göre, 4 kişilik bir ailenin asgari geçim maliyeti 10 bin 700 liradır.

İş dünyası nasıl karşıladı?

Asgari ücretin açıklanmasının ardından iş dünyası temsilcileri de açıklamalarda bulundu.

İTO Başkanı Şekib Avdagiç şunları belirtti: Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın açıkladığı rakam, beklentilere cevap vermiştir. Çalışan kesimin enflasyona ezdirilmemesi ve emeğinin korunması üretimin ve sosyal barışın temel ilkesidir. Asgari ücrete uygulanacak gelir vergisi ve damga vergisi muafiyetinin tüm ücretlere uygulanması, ayrıca SGK üst limitinin asgari ücrete değil, TÜFE'ye bağlı olarak artırılması, tüm ücretlileri ve kayıt içi çalışan şirketleri koruyacak uygulamalar olacaktır.

Asgari ücret ile ilgili bir açıklama yapan MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı ise şunları söyledi:

Özellikle altını çizmek isteriz ki; çalışanlarımızın hem cari dönemde hem de geleceğe yönelik alım gücünün korunması için, fiyatlar genel düzeyindeki yüksek oranlı artışların önüne geçilmesi önceliğimiz olmalıdır.

Yeni asgari ücretteki artış oranının geçtiğimiz seneye göre getireceği ilave maliyetin azaltılması hususunda, Damga Vergisi ve Gelir Vergisini kaldırarak işverenin yükünü 450 TL azaltılması; iş dünyası temsilcileri olarak bizleri oldukça memnun etmiştir.

Mevcut uygulamada işkolu ya da sektör ayırt etmeksizin bütün asgari ücretli çalışanlar için standart bir ücret belirlenmekte, böylece imalata yönelik stratejik öneme sahip sektörlerle diğer sektörler arasında bir fark gözetilmemektedir. MÜSİAD olarak görüşümüz; sanayi sektörü kapsamında asgari ücretli çalışanlar için ilave bir pozitif ayrıcalık sağlanmasının, imalata yönelik istihdamımızın ve üretim kapasitemizin artırılması adına önemli bir adım olacağı yönündedir.

Maraton 1 Aralık'ta başlamıştı

Asgari ücret tespit komisyonunun çalışmaları 1 Aralık'ta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde yapılan toplantıyla başlamıştı.

Toplantıda bakanlığın hazırladığı anketin sonuçları da yayımlanmıştı.

Buna göre yeni dönem asgari ücret beklentilerini tespit etmek amacıyla yapılan araştırma kapsamında Türkiye genelinde 26 ilde 604 işveren ve yönetici, 2500 işçi ile görüşüldü.

Saha uygulamasında kantitatif araştırma yöntemi ve bu yöntemin yüz yüze tekniği kullanıldı.

İmalat sanayi, tekstil, taşımacılık, inşaat, tarım, sağlık, turizm, madencilik gibi sektörlerin de aralarında olduğu 19 farklı sektörden işletmeci ile görüşme yapıldı.

Ankete göre işverenlerin 2022 yılından ihtiyatlı bir iyimser beklenti içerisinde olduğu görüldü.

Katılımcıların yüzde 34’ü yeni dönem asgari ücret ne kadar olmalı sorusuna 3 bin 501 ile 3 bin 750 TL arasında cevabını vererek en yüksek oranı oluşturdu.

Bu rakamı yüzde 19,3 ile 3 bin 251 TL ile 3 bin 500 TL arasında olmalı diyenler, yüzde 13,7 oranı ile de 3 bi 751 TL ile 4 bin TL arasında olmalı diyenler izledi.

Asgari ücretin artırılması işten çıkarmalara yol açar mı sorusuna katılımcıların yüzde 74,3’ü evet yanıtını verirken yüzde 25,7’si ise hayır yanıtını verdi.

Asgari ücret çalışmasında işçiler

‘Asgari ücretli işinizin yanı sıra ek bir iş yapıyor musunuz?’ sorusuna katılımcıların yüzde 87’si hayır, yüzde 13’ü evet yanıtını verdi.

Yeni dönem asgari ücret ne olmalı sorusuna katılımcılar ağırlıklı olarak yüzde 37,3 oranı ile 3 bin 750 ile 4 bin TL arasında beklenti ortaya çıktı.

4 bin ile 4 bin 500 TL arasında olmalı diyenlerin oranı yüzde 13, 4 bin 500 TL üzerinde olmalı diyenlerin oranı ise yüzde 21,8 olarak araştırma sonuçlarına yansıdı.

Ailenizde sizden başka çalışan var mı sorusuna katılımcıların yüzde 61’i hayır, yüzde 39’u evet yanıtını verdi.

Asgari ücretin artırılması işten çıkarmalara yol açar mı sorusuna katılımcıların yüzde 40,3’ü evet, yüzde 59,7’si hayır yanıtını verdi.

Erdoğan yüksek artış sinyalleri vermişti

Asgari ücret maratonu öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Asgari ücrete şu ana kadar olmuşun çok çok fevkinde bir artış yapacağız." ifadelerini kullanmıştı.

İşçi kesimi 4 bin liraya işaret etmişti

Asgari ücret toplantısının ikincisi Türk-İş ev sahipliğinde yapılmıştı.

Toplantı öncesinde konuşan Türk-İş Genel Başkanı kamuoyunda dile getirilen rakamların altına evet demenin mümkün olmadığını söyledi.

Atalay, "TÜİK temsilcisi kusura bakmasın. Enflasyon yüzde 21 deniyor ama temel gıdalara gelen zamlar ortada. Arzumuz önümüze hemen bir rakam gelmesi ve konuyu bağlamamız." diye konuştu.

Atalay daha sonra basına yaptığı açıklamalarda 4 bin liranın altına evet demenin mümkün olmayacağını belirtmişti.

Üçüncü toplantıda asgari geçim indirim rakamları arasındaki farklılık dikkat çekmişti

Komisyon, üçüncü toplantısını 9 Aralık'ta Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu'nda (TİSK) gerçekleştirmişti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantı sonrası yaptığı açıklamada "TİSK asgari geçim tutarını 3 bin 100 TL, Türk-İş 3 bin 900 TL öngörüyor" dedi.

Toplantı sonrasında konuşan Türk-İş Genel Sekreteri Nazmi Irgat, “İşveren kesimi ile uzlaşmazlıklarımızı gideremedik. Ay sonuna kadar zamanımız var. Görüşmeler devam edecek” dedi.

TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç ise asgari ücrette TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranının dikkate alınacağını, bunun ötesinin ise müzakere edileceğini ifade etti.

TİSK daha sonra yaptığı ayrı bir açıklamada kendilerinin asgari ücretin 3 bin 100 TL olması yönünde bir teklifi olmadığını vurguladı.

Kim ne bekliyordu?

İTO Başkanı Şekib Avdagiç

Asgari ücrete enflasyon oranında yapılacak zammı işverenin karşılamasını, enflasyonun üzerindeki kısmın ise asgari ücret üzerindeki vergi yükleri azaltılarak devlet tarafından karşılanmasını makul bir çözüm olarak görüyoruz.

MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı

2022 yılı için belirlenecek asgari ücret zammının, işveren üzerindeki asgari ücret vergi yüklerinin bir kısmı azaltılmak sureti ile mutlaka yıl sonu enflasyon oranının üzerinde olması gerektiğini düşünüyoruz. İşverenin asgari ücret yükünün hafifletilmesi noktasında da yapılacak zammın enflasyon oranı kadarlık kısmının işveren, üzerindeki kısmın da devlet tarafından üstlenilmesinin iyi olacağı düşünüyoruz. Asgari ücretteki artış enflasyonun en az 10 puan üzerinde olması gerekir.

DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu

Asgari ücret artışında yoksulluk sınırı bir kriter olarak alınmalı ve hanede 2 çalışan olduğu varsayımından hareketle, o haneye en azından bir yoksulluk sınırı kadar gelir girmelidir. Asgari ücret saptanırken bütün ücretlerde iyileşme sağlayacak vergi ve prim desteği sağlanmalıdır. En düşük emekli aylığı asgari ücret düzeyinde olmalıdır ve diğer emek gelirlerindeki artışlar asgari ücret artışının altında kalmamalıdır. Gerek yoksulluk sınırı gerek gıda fiyatları artışı ve gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında asgari ücreti en az net 5 bin 200 TL olmalıdır.

TÜSİAD Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç

Asgari ücret zammının enflasyona birtakım etkileri olacak. Ben yüklü bir asgari ücret zammı yapılacağını düşünüyorum. 2016 yılındaki gibi yüzde 25 civarında olacağını düşünüyorum. Belki daha bile fazla olabilir. Asgari ücret zammı belli olmadan speküle etmek doğru değil. Fakat, asgari ücret zammı piyasada çok konuşuluyor ve şirketler kendilerini buna göre ayarlıyor.

Kiğılı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı

İşveren olarak teklifimiz devletin asgari ücrette yüzde 10'luk vergi indirimi yapması, bizim de yüzde 25 zam yapmamız yönünde. Böylelikle toplamda yüzde 35'lik zam yapılmış olur. Aksi halde çalışanlarımızdan randıman almamız zor görünüyor.

Secret CV CEO’su Okan Tütüncü

Şirketlerin en çok konuştuğu konulardan biri; bütçeler yapılırken zam ne kadar yapılmalı oluyor. Asgari ücretin nereye geldiği çok önemli. Çünkü yapılacak bütün zamlar asgari ücretle ilgili. 600 firmanın katıldığı bir araştırma yaptık. En az zam yapacak firma bile kendi firması için yüzde 20 zam yapmayı bekliyor. Firmalar bile en az yüzde 20 yapacakken, muhtemelen enflasyon oranında asgari ücret artışı olmasını bekliyorum. Reel olarak baktığınızda firmalar bunun üzerinde zam bile yapabilirler.

Zincir Mağazalar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Tınastepe

Hem bizim yapacağımız zam hem de devletin brüt ücretten alacağı biraz azalırsa çalışanların gelirlerinde kayda değer bir artış sağlayacağız. Örnek vermek gerekirse, devletimiz asgari ücretten alınan vergiyi yüzde 10 azaltsın biz de işverenler olarak yüzde 25 zam yapalım toplamda yüzde 35’lik zam yapmış olalım.